Loading....

იანვრის  ჩვეულებრივი დღე  იდგა 1982 წელი.რუსთაველის თეატრი  თავის საყვარელ მსახიობს ემშვიდობებოდა   .მაყურებელმა მქუხარე ტაშით გააცილა  ეროსი   მანჯგალაძე   უკანასკნელ  გზაზე....
 
''1982  წლის  26  იანვარს   დასრულდა  ეროსი მანჯგაალაძის   ცხოვრება.უკანაკნელად გამოჩნდა ეროსი თავის   საყვარელ სცენაზე   ზღვა  ხალხში.
ცოცხალი   ადრე   გამოეთხოვა   ამ სცენას,ახლა უკანასკნელად ეთხოვება უკვე გარდაცვლილი.''
             
                                          (ვ.კიკნაძე''ჩვენი ეროსი'')




ეროსი მანჯგალაძე  1925 წლის 3 მარტს   სოფელ ღანირში (სამტრედიის რაიონი) დაიბადა.   იქვე   მიიღო პირველი   დაწღებითი    განათლება..მისი ბავშობა ადრეულ ასაკში დამთავრდა .მამა დააპატიმრეს,დედა ლოგინად იყო ჩავარდნილი ,ძმა ომში უგზოუკლოდ დაიკარგა.  დაზე    ზრუნვა და   მთელი პასუხისმგებლობა    მას   დააწვა    მხრებზე.
   '' ადრე დაიწყო   თვითდამკვიდრებისთვის ბრძოლა.ის მძაფრად  განიცდიდა ბავშობის წლების     მოგონებებს.   ყველაზე   ფაქიზი   სიმი შეერხეოდა ,როცა ბავშობას უხსენებდი.იშვიათად    ყვებოდა    თავის ბავშობის   წლებზე    ,რაღაც ღრმა ნოსტალგია ეუფლებოდა ამ დროს.''(ვ.კიკნაძე  ''ჩვენი ეროსი'')
1932 წლიდან ის  თბილისში იწყებს ცხოვრებას.სკოლის დამთავრების თანავე 17 წლის იყო  რადიოკომიტეტში    დიქტორების   კონკურსში    მიიღო მონაწილეობ და 32 კონკურსანტში გაიმარჯვა..ომის წლებში ყველა ოჯახში ისმოდა მისი ხმა    და   ყველასთვის    ძალიან ახლობელი გახდა.


მიუხედავად    მისი   საოცარი  პოპულარობისა ის საოცრად თავმდაბალი ,მორიდებული ადამიანი იყოოო,და ასეთად დარჩა სიცოხლის ბოლომდე.

სტუდენტობის წლებში შეასრულა ხუთი როლი- გამბიე (ლეტრაზის  ''პაწია''),ტეტერევი (მ.გორკის ''მდაბიონი''),კოლომიცევი (მ.გორკის''უკანასკნელნი''),მამილო ჟანი (ფ.პიას''პარიზელი მეძონძე''  და ბრეტი (  გოუსა და დიუსოს'' ღრმა ფესვები '')

 აქედან ოთხი სპექტაკლი დოდო ალექსიძეს ეკუთვნოდა.


     დიმიტრი ალექსიძეს თვლიდა მის პედაგოგად.''არ ვიცი რა ხარისხის  და წონის მსახიობი ვარ,მაგრამ ერთი რამ ნამდვილად ვიცი-თუ ჩემში    არის    რაიმე    ნორმალური და ღირსშესანიშნავი,   უპირველესად    ბატონი     დიმიტრის,როგორც    პედაგოგის და რეჟისორის      დამსახურებაა''-წერდა ეროსი  მანკჯგალაძე.

ეროსი მანჯგალაძე   იყო სულით ხორცამდე ქართველი.,კომედიის თეატრის სრულიად ახლებური ,,თვითმყოფადი ნამდვილი ხელოვანი,საოცრად     თავისუფლად   გრძნობდა სცენაზე     თავს ,   იმპროვიზაციის    დიდი    ოსტატი   და  ეს      სამსახიობო უნარი საოცრად  მრავალფეროვანს   ხდიდა    მის    პერსონაჟებს.






(ფუჩიკი-''ადამიანებო იყავით ფხიზლა''
 
    იოზეფ პეშეკი )    1951 წელი






   

(ნუშიჩი--''ფილოსოფიის დოქტორი'' 1956 წელი)




ყველა    როლი    უფრო და   უფრო  ახალი კუთხით    წარმოაჩენდა    ეროსის  ნიჭიერებას.''ოიდიპოსის''    როლის შესრულების    შემდეგ    გამოიკვეთა მისი უნარი,შექმნას ტრაგიკული ხასიათის პერსონაჟები,არანაკლებ საინტერესოდ და მაღალ    დონეზე.
1958 წელს ქართული ლიტერატურისა და ხელოვნების დეკადაზე ''ვ  ჭაბუკიანის ''ოტელო'' და'' ოიდიპოს მეფე'' ნამდვილ სენსაციად იქცა.



(''ოიდიპოს მეფე'')

''მსახიობი,რომელიც იმპროვიზაციის ტექნიკას ფლობს,უფრო ცოცხლად და ბუნებრივად თამაშობს,ვიდრე მსახიობი,რომელმაც როლი შეისწავლა და   დადგენილ რეჟისორულ ნახაზში თამაშობს'' ეს მიხეილ თუმანიშვილის  სიტყვებია.ამის საუკეთესო მაგალითია რობერტ სტურუას  მიერ დადგმული'' ხანუმა''. და ორი მსახიობის რამაზ ჩხიკვაძის და ეროსი მანჯგალაძის ტანდემი. არცერთი სპექტაკლი არ გავდა ერთმანეთს, მთლიანად იმპროვიზაციაზე იდგა მათი საერთო სცენები, და ეს იყო ნამდვილი ფეივერკი.



(ა.ცაგარელი ''ხანუმა''-   თავადი   ლევან ფანტიაშვილი  1968 წელი)
''თეატრი ჩემი მეორე სიცოცხლეა'' ამბობდა მსახიობი.


1975 წლიდან ახალი პროცესები იწყება. რეჟისორი რობერტ სტურუა  სრულიად ახალ თეტრალურ ესტეტიკას ამკვიდრებს  რუსთაველის თეატრში  და შვიდი წელი  უმოქმედოდ რჩება ეროსი,იგი რუსთაველის თეატრში აღარაფერს  ქმნის რაც მისთვის ზედმეტად  მტკინვეული აღმოჩნდა.- მიხეილ თუმანიშვილი იხსენებს''-რუსთაველის თეატრიდან მოვდივარ, მიმიღებ შენს  სტუდიაში?- მიგიღებ ვუპასუხე მე-ოღონდ, რუსთაველის თეატრიდან ნუ წახვალ,ეს არც ისე უბრალო ამბავია.მეორე დღეს მოვიდა ჩვენთან ხმაურიანი, აღგზნებული და რაღაც ქსოვილის ფუთა მოათრია,როცა იგი გავშალეთ     გულმა ბაგა- ბუგი დამიწყო- ეს იყო ჩვენი ''ჭინჭრაქას ფარდა!''
''კაცთმოყვარეობა, გულუბრყვილობა, დიდი შრომის უნარი.    დამთმობიც იყო ცხოვრებაში.
სცენაზე,როცა როლი  კარგად გამოსდიოდა და ეს უმეეტეს  შემთხვევაში ასე იყო ხოლმე,-გამოიკვეთებოდა მისი მაღალი პროფესიონალიზმი.   პარტნიორს    სცენაზე დიდ პატივს სცემდა, უაღრესად   უყვარდა ახალგაზრდები..ბოლო წლები კინომსახიობთა თეტრში გაატარა ,მაგრამ გული მაინც დიდი სცენისკენ მოუწევდა,ეტყობა მისი სანატრელი როლი წინ ეგულებოდა''( გ.გეგეჭკორი  1989წელი 12 იანვარი )
მსახიობის სიკვდილთან ერთად კვდება მისი ხელოვნებაც,თუმცა მისი შემოქმედება საბედნიეროდ დარჩა ფირზე .სპექტაკლის ჩანაწერები და კინო გმირები,რომელიც   მრავლად შექმნა ქართულ კინოში.



(''გვადიბიგვას'' ჩაწერის დროს)
''ჰქონდა თუ არა ეროსის სულიერუ ტკივილი? რა თქმაუნდა ქონდა.თავისი შემოქმედებითი ცხოვრების პირველ ნახევარში,მარტოობის წუთებში მას არ შეეძლო ნაღვლიანად არ ჩაფიქრებულიყო,იმაზე თუ ზოგიერთი თეატრალური კრიტიკოსი რატომ ცდილობდა დაემტკიცებინა,რო ეროსი მხოლოდ კომედიური ხასიათის მსახიობია და  მასში ვერ ამჩნევდნენ მის დრამატულ,ტრაგიკულ შესაძლებლობებს..ეროსის ჩავარდნა მე პირადად არ მახსოვს. ა.   ხორავას შემდეგ   ეროსი   მანჯგალაძე    იყო ჩემი ყველაზე საყვარელი მსახიობი ქართულ თეატრში.
ვნანობ,რო არასოდეს ვეუბნებოდი მას   ჩემი გრძნობების შესახებ,არც ისე ბევრი მაქვს დაწერილი.ვალში დავრჩი მის წინაშე''.
(თეატრმცოდნე  ეთერი გუგუშვილი )
                                                                                                                         


(გ.ხუხაშვილის ''ზღვის შვილები"  ბოცო- ეროსი მანჯგალაძე 1961 წელი)


''ის ცდილობდა ,მაგრამ ვერ ფარავდა,ძალიან მარტოხელა იყო,მიუხედავად იმისა, რომ უამრავი მეგობარი და თაყვანისმცემელი ყავდა''         (მიხეილ თუმანიშვილი)




(უ. შექსპირი-''მეფე ლირი''  კენტი ეროსი მანჯგალაძე  1964 წელი)

''1982წელს ეროსიზე''საბჭოთა საქართველოში'' წერილი გამოვაქვეყნე.ჟურნალში ტექნიკური შეცდომა გაიპარა და წერილს წარუძღვა -''60''. (შემდეგ ჟურნალშივე მოიბოდიშა რედაქციამ ტექნიკური შეცდომა)  
ეროსიმ მადლობის სათქმელად დამირეკა''60''არ უხსენებია არც შემდგომ უთქვამს რამე ამ თემაზე,ისე მიიღო თითქოს მართლც სამოცი წლის იუბილარი იყოო,
სამოც წლამდე არ მიუღწევია 58 წლის ასაკში გარდაიცვალა''

 (ვ კიკნაძე ''ჩვენი ეროსი'' )




.

no image
რობერტ  სტურუაზე ბევრი დაიწერა და ითქვა და,.არა მარტო    საქართველოში.   .თანამედროვეობის ერთ-ერთ უდიდეს რეჟისორს,რომელმაც თავისი საკუთარი მოდელი შექმნა.უამრავი ჯილდო და რეგალიები მიენიჭა .
  ახალს რას იტყვი ან რას დაწერ მსოფლიოში აღიარებულ ადამიანზე.ის უკვე შესულია  თეატრის ისტორიაში როგორც დიდი მაშტაბის ხელოვანი.  მართლაც როგორი ღარიბი იქნებოდა  მის გარეშე
ჩვენი თეატრალური  შთაბეჭდილებები,რამდენი დღესასწაულის  მომსწრე ვერ გავხდებოდით.
 
სტურუას სამყარო მრავალფეროვანია ,მისი ფანტაზია ამოუწურავი,ამიტომაც ყოველი ახალი სპექტაკლი მოვლენაა წარმატებული  თუ ნაკლებად წარმატებული.მის ნამუშევარს ელოდები და იცი ,შთაბეჭდილებებით სავსე გამოხვალ  თეატრიდან.
 
   
   თითქმის ყველა ფესტივალზე იყო მიწვეული მისი სპექტაკლებით.
სტურუათი და ქართველი მსახიობების პროფესიონალიზმით აღრფთოვანებული მაყურებელი ოვაციებს ვერ მალავდა  არგენტინაში,ავსტრალიაში,პოლონეთში,
 საფრანგეთსა თუ  შვეიცარიაში.სტურუამ დაიპყრო მექსიკა,ედინბურგი,ლონდონი,იერუსალიმი, რომი, მოსკოვი,დიუსელდორფი.
  .
 რობერტ სტურუას  მრავალწლიანი მოღვაწეობა 100-ზე მეტ სპექტაკლს ითვლის.''
 1970 წელს პ.კაკაბაძის  ''ყვარყვარე'' დაიდგა. ეს იყო სრულიად განსხვავებული  თეატრალური აზროვნება რამაც გააჩინა''რობერტ სტურუას თეატრის'' მცნება.
  ''მე მაქვს სხვა სამყარო,გრძნობებისა და ემოციების სამყარო.რასაკვირველია,ყველა სპექტაკლში, პატარა  სცენებშიც კი აზრი დევს''  (რობერ სტურუა  )
  ბრეხტის ''კავკასიური ცარცის  წრე'' მეოცე საუკუნის საუკეთესო სპექტაკლების კრებულში შევიდა.ლონდონის ''რივერსაიდ  სტუდიაში''დადგმული  ''ჰამლეტი'' ალან რიკმანის  მონაწილეობით   კი  შექსპირის საერთაშორისო საზოგადოებამ 50 წლის განმავლობაში შექმნილ 10 საუკეთესო  სპექტაკლებს შორის დაასახელა.
  მას იწვევენ მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში   და მისი ნამუშერვრები ამშვენებს   ცნობილ შემდგარ,    წარმატებულ თეატრებს.


რობერ სტურუას საქართველოს ფარგლებს  გარეთ რომ ეცხოვრა ,გულზე მჯიღს დავირტყამდით, ვიამაყებდით და ჩვენს ამბიციას და პატივმოყვარეობას დავიკმაყოფილებდით მისი ქართველობით.
ის აქ ცხოვრობს, ჩვენს გვერდით.  რეჟისორი ,რომელმაც რუსთაველის თეატრში მოღვაწეობის მანძილზე ქართული თეატრის ახალი ეპოქა შექმნა , და მისი სახელი გაიტანა ქვეყნის ფარგლებს გარეთ  ჯერ თეატრიდან გავაგდეთ, გადაუარეთ ლანძღვა და უშვერი სიტყვები  არ დავაკელით   დღეს  პარლამენტის  100 წლისთავისადმი მიძღვნილი- მისებურად დანახული დადგმული
სპექტაკლი  არ ვაპატიეთ თუნდაც ვინმესთვის მუიღებელი ან არ მოსაწონი. ჯანსაღი კრიტიკაც არსებობს, რომელიც ჩვენ ჩავანაცვლეთ წარმოუდგენელი ღვარძლით და..           საკუთარი ხელით დავაწერინეთ- '' მე უნიჭო   რეჟისორი კედელთან მიმაბჯინეს და დამხვრიტეს''.........
                          .............''მტერი აურაცხელი გვყავს ჩვენს სიმცირეს მივსტირით მუდამ.
                           
                                      მაგრამ დიდი კაცი თუ გამოგვერია ისე დავკორტნით ,როგორც
                                 
                                      დაკოდილ ძერას ყვავები''....
                                   
                                     

                                                           (  კონსტანტინე   გამსახურდია ''დიდოსტატის მარჯვენა'')